środa, 27 maja 2020

10 w skali Beauforta

Dziś obchodzimy urodziny twórcy słynnej skali natężenia wiatru, o której każdy słyszał, ale nie każdy wie wiele więcej.
Francis Beaufort (ur. 27 maja 1774 w Navan, County Meath w Irlandii – zm. 17 grudnia 1857) – irlandzki fizyk i meteorolog.
Jako trzynastolatek zaciągnął się na statek Kompanii Wschodnioindyjskiej, a rok później do Royal Navy jako chłopiec okrętowy. Przeszedł wszystkie stopnie, aby w wieku 22 lat awansować do stopnia porucznika. W roku 1800 objął dowództwo okrętu. Dowodząc okrętem został ciężko ranny w czasie operacji przeciw flocie francuskiej. Przez ponad 2 lata dochodził do zdrowia na lądzie, po czym powierzono mu dowództwo fregaty. Zaczął prowadzić dziennik meteorologiczny a zapiski o pogodzie gromadził aż do śmierci. Na tym okręcie odbył wyprawę badawczą do Argentyny i opracował pierwszą wersję stosowanej do dziś skali Beauforta. W roku 1829 został mianowany hydrografem Royal Navy. W roku 1848 otrzymał tytuł szlachecki (Sir Francis Beaufort), a w roku 1853 odszedł na emeryturę w stopniu admirała.
Jego imieniem nazwana została skala siły wiatru
foto:klimatolodzy.pl
oraz morze w pobliżu Alaski. W 1839 roku skala siły wiatru Beauforta została wprowadzona przez flotę brytyjską do zapisu w dziennikach pogody.
źródło: wikipedia.org 

Dziś proponuję: 
najpierw piosenka 

A teraz dwie pozycje książkowe w których wzburzone morze odegrało niebagatelną rolę!
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/robinson-crusoe/
Robinson Crusoe, syn kupca z Hull, ma objąć po ojcu interes rodzinny. Marzy o podróżach morskich, ale ojciec, który stracił już dwóch synów na morzu, nie chce mu na to pozwolić. Niemniej żądza przygód zwycięża i Robinson jako 18-latek w 1651 r. opuszcza rodzinne miasto i płynie do Londynu. Służąc na kolejnych statkach uczy się sztuki żeglarskiej, prowadzi interesy, potem trafia do niewoli mauretańskiej. Po dwóch latach ucieka, zostaje plantatorem w Brazylii. Sąsiedzi namawiają go do wyprawy do Afryki po niewolników. Podczas wyprawy statek trafia na huragan i rozbija się u ujścia rzeki Orinoko, a jedyny ocalały, Robinson, znajduje ocalenie na bezludnej wyspie.
Spędza tam 28 lat, 2 miesiące i 19 dni. W trudzie zagospodarowuje się tam, urządza lokum, uprawia zboże, oswaja zwierzęta, wytwarza naczynia. Jednak cierpi z powodu samotności. Po latach na jego wyspę trafiają ludożercy, a Robinsonowi udaje się ocalić z ich rąk ofiarę - młodego tubylca. Ocalałego krajowca nazywa Friday, czyli Piątek - od dnia tygodnia kiedy go spotkał. W polskich tłumaczeniach Friday znany jest jako Piętaszek. Anglik cywilizuje karaiba, czyniąc go towarzyszem swojej niedoli. Uczy go języka angielskiego i nawraca na chrześcijaństwo. Po latach do wyspy przybija statek, którym kierują zbuntowani marynarze. Robinson pomaga kapitanowi odzyskać panowanie nad statkiem i wreszcie może wrócić wraz z Piętaszkiem do rodzinnej Anglii, gdzie czeka go jeszcze parę przygód oraz małżeństwo. 
 źródło:  wikipedia.org
foto:empik.com
Książka opowiada o losach Izmaela, który po kilku rejsach na statkach marynarki handlowej postanawia wyruszyć na wyprawę wielorybniczą. Razem z nowo poznanym przyjacielem, dzikim Queequegiem, zaciąga się na statek Pequod, dowodzony przez ponurego i tajemniczego kapitana Ahaba, który w walce z wielorybem stracił nogę. Wkrótce okazuje się, że dla owładniętego szaleństwem dowódcy jedynym celem tej wyprawy jest zemsta na wielorybie, który go okaleczył, legendarnym białym kaszalocie, Moby Dicku.
Szaleńcza pogoń za kaszalotem staje się okazją do pokazania wielorybniczego rzemiosła, a także do zgromadzenia i przedstawienia całej ówczesnej wiedzy na temat wielorybów – opisów poszczególnych gatunków, historii spotkań człowieka z Lewiatanem, ich zwyczajów i anatomii. 
źródło: wikipedia.org